Dogodilo se na današnji dan, 11. oktobar

 

521. – Papa Lav Deseti engleskom kralju Henriju Osmom – koji je 12 godina kasnije osporio autoritet Rimokatoličke crkve, a 1534. se proglasio poglavarom Anglikanske crkve, nezavisne od Rima – dodijelio titulu „branitelj vjere“, jer je kralj objavio knjigu u kojoj je osudio ideje njemačkog vjerskog reformatora Martina Lutera.

1531. – Vojska švajcarskih rimokatoličkih kantona kod Kapela porazila je snage grada Ciriha i njegovih protestantskih saveznika, a u bici je poginuo protestantski vjerski reformator Ulrih Zvingli, jedan od najvećih teologa reformacije.

1579. – Turskog velikog vezira srpskog porijekla Baju Sokolovića, poznatog kao Mehmed-paša Sokolović, prema nalogu njegovih neprijatelja ubio je jedan derviš. Zahvaljujući Mehmed-paši Sokoloviću Otomansko carstvo vodilo je popustljivu politiku prema Srbima, davalo im povlastice za podizanje manastira, otvaranje štamparije i obnavljanje Pećke patrijaršije 1557, čiji je prvi patrijarh bio njegov brat Makarije Sokolović. U srpskim zemljama Mehmed-paša je podigao mnoge zadužbine, uključujući znameniti most na Drini u Višegradu.

1806. – Rođen srpski knez Aleksandar Karađorđević, sin vođe Prvog srpskog ustanka Đorđa Petrovića – Karađorđa. U vrijeme njegove vladavine donesen je Građanski zakonik i reformisano sudstvo. Srbiji su 1856. na Pariskom kongresu date garancije velikih sila i objavljeno „Načertanije“ Ilije Garašanina. Poslije svrgavanja kneza Mihaila Obrenovića na prijesto su ga 1842. doveli ustavobranitelji.

1851. – Rođen srpski kompozitor i horovođa Josif Marinković, član Srpske kraljevske akademije, koji je najveći dio stvaralaštva posvetio herojskoj romantičarskoj muzici, znatno je obogativši u tehničkom i izražajnom pogledu. Njegove solo pjesme i mnoge horske kompozicije uz pratnju klavira poseban su doprinos srpskoj muzici. Završio je Orguljašku školu u Pragu i u Beogradu je bio dirigent Pjevačkog društva „Obilić“. Djela: horovi „Narodni zbor“, „Junački poklič“, „Kola“, „Potočara“, „Zadovoljna reka“, solo pjesme „Čežnja“, „Kaži mi, kaži, Stojanke“, crkvena muzika: „Liturgija“, „Pomen“, „Carju nebesni“, „Opelo“.

1896. – Umro austrijski kompozitor i orguljaš Anton Brukner, kasnoromantičar koji je stvarao pod uticajem Ludviga van Betovena i Riharda Vagnera. Djela: devet simfonija, osam misa, kantate.

1899. – Počeo trogodišnji Burski rat između južnoafričkih burskih država i Velike Britanije.

1942. – U selu Kriva Reka kod Brusa njemački i bugarski vojnici su u Drugom svjetskom ratu zatvorili sve stanovnike u crkvu i digli je u vazduh, usmrtivši 320 civila, uglavnom žena i djece.

1946. – Zbog krivičnih djela protiv naroda i države Vrhovni sud Hrvatske je poslije višemjesečne rasprave izrekao presudu ratnim zločincima – Erihu Lisaku na smrt, a rimokatoličkom nadbiskupu Alojziju Stepincu i Ivanu Šaliću na višegodišnji zatvor.

1962. – Papa Jovan Dvadeset Treći otvorio Drugi vatikanski sabor, prvi takav skup poslije 1870. godine, na kojem je nagovijestio reforme.

1963. – Umro francuski pisac, slikar i režiser Žan Kokto, član Francuske akademije. Često je mijenjao stav i stil i oprobao se kao pjesnik, romansijer, pisac drama, kritičar, slikar, režiser i filmski scenarista. Djela: romani „Strašna djeca“, „Tomas varalica“, pozorišni komadi „Pisaća mašina“, „Strašni roditelji“, „Orfej“, „Edip“, „Antigona“, filmovi „LJepotica i zvijer“, „Orfejev testament“.

1963. – Umrla francuska pjevačica italijanskog porijekla Edit Pjaf, zvijezda kabarea i simbol francuske šansone. Takođe je komponovala šansone i pisala tekstove za njih. Djela: autobiografije „Moj život“, „Na balu uspjeha“.

1976. – U Kini pod optužbom za zavjeru uhapšena „četvoročlana banda“ – Mao Ce Tungova udovica Đang Ching i tri bivša visoka funkcionera.

1977. – U atentatu ubijen predsjednik Sjevernog Jemena pukovnik Ibrahim al Hamdi.

1980. – Dva sovjetska kosmonauta okončala do tada najdužu kosmičku misiju, boraveći u brodu „Saljut 6“ 185 dana u svemiru.

1988. – Govor pape Jovana Pavla Drugog prekinut je u Evropskom parlamentu u Strazburu kad je britanski poslanik iz Sjeverne Irske – protestantski sveštenik Jan Pejzli počeo da uzvikuje „antihrist“, razvivši transparent na kojem je pisalo „Jovan Pavle Drugi antihrist“.

1990. – Na stadionu „1. maj“ u sjevernokorejskom glavnom gradu Pjongjang oko 150.000 gledalaca je oduševljeno pozdravilo pobjedu fudbalske reprezentacije Sjeverne Koreje nad Južnom Korejom rezultatom 2:1 u istorijskom prijateljskom meču, prvom sportskom nadmetanju na domaćem tlu ekipa podijeljene zemlje.

1993. – Na norveškog izdavača Vilijama Nigarda, koji je štampao „Satanske stihove“ britanskog pisca indijskog porijekla Salmana Ruždija, u Oslu je pucao i teško ga ranio jedan islamski terorista.

2000. – Evropske zemlje počele ukidanje sankcija Jugoslaviji.

2013. – Bivši SS oficir nacistički zločinac Erih Pribke, odgovoran za jedan od najtežih masakara u Italiji, umro u Rimu u 101. godini. Pribke je bio osuđen na kaznu doživotnog zatvora zbog masakra kod Ardeatinskih jama u blizini Rima, u kome je u martu 1944. ubijeno 335 muškaraca, mahom dječaka, a među ubijenima je bilo i Jevreja.

(Agencije)

Na fotografiji: Spomenik Mehmed-paši Sokoloviću