Pisma čitalaca – Vladimir Kalajdžić: Republika Srpska u mojim snovima

 

Svi mi imamo neke svoje snove, nešto o čemu maštamo. Neko mašta da ode odavde, da živi u nekoj sređenijoj zemlji sa više mogućnosti i većim životnim standardom.

Ali iz razloga što pomisao na odlazak odavde u meni izaziva određenu dozu straha i žaljenja istovremeno, ja više maštam o tome kako bi mogla izgledati Republika Srpska.

Pa da krenemo. U mojim snovima Republika Srpska ima daleko manje opština, nego što ih ima trenutno. Za one koji nisu informisani, Republika Srpska ima 8 gradova i 56 opština. Neke od tih opština, prema popisu stanovništa iz 2013. godine,  imaju manje od 1.000 stanovnika, uz to broj stanovnika u većini opština se smanjuje, pa će do sljedećeg popisa stanovništva broj stanovnika u mnogim opštinama biti prepolovljen.

Status opštine je određen na osnovu broja stanovnika. Opštine koje su imale manje od 5.000 stanovnika su pripojene drugim opštinama. Sjedinjavanjem dvije ili više opština niko nije ostao bez posla, već su ljudi nastavili da obavljaju svoje radne dužnosti sve do ispunjavanja uslova za odlazak u penziju.

Spajanjem dvije ili više opština došlo je do velike uštede novca koji je preusmjeren u razvojne, energetske i ekološke projekte. U većini opština javni objekti se snabdijevaju energijom iz obnovljivim izvora, solarnih panela i vjetrogeneratora. U svakoj opštini postojim barem jedna toplana na biomasu.

Većina usluga koje su potrebne stanovništvu su digitalizovane, papir je gotovo izbačen iz javnih službi.

Radna sedmica traje četiri dana, a radni dan šest sati. Zbog dodatnog slobodnog vremena, raste prirodni priraštaj kao i ogranska poljoprivredna proizvodnja.

Smanjenje broja opština prati i smanjene broja ministarstava na nivou Republike Srpske. Broj zaposlenih u javnim službama je prirodnim putem smanjem na optimalan nivo. Uspostavljeni su jasni standardi u pogledu broja zaposlenih u javnim administracijiama u odnosu na broj stanovnika.

Republika Srpska ulaže dosta novca u sve nivou obrazovanja. Vrtići su besplatni. Sve osnovne škole su dobro opremljene. Obrazovanje je usmjereno na praktičnu primjenu znanja. U škole se zapošljavaju najbolji studenti. U osnovnoj školi učenici imaju dva testiranja iz svakog predmeta u toku godine koji određuju njihov uspjeh. Teistiranje se obavlja u isto vrijeme u na kompletnom području Srpske. Većina tih testiranja se obavlja na računaru i rezultati su javno dostupni. Nakon osnovne škole, na osnovu ostvarenog uspjeha, učenici se usmjeravaju u tri vrste srednjih škola. Oni sa slabijim uspjehom se usmjeravaju na zanate, oni sa prosječnim uspjehom u tehničke škole, a učenici sa najboljim prosjekom u gimnazije.

Tokom osnovnog i srednjoškolskog obrazovanja učenici imaju dosta praktične nastave.  

Umjesto dva Republika Srpska ima jedan univerzitet. Visoko obrazovanje je tako organizovano da je prva godina studija besplatna za sve koji prođu prijemni ispit, a cijena ostalih godina studija zavisi od uspjeha studenata nakon prve godine studiranja. Engleski je obavezan na prijemnom za fakultete, jer se shvata značaj engleskog jezika u obrazovanju. Univerzitet je povezan sa velikom brojem evropskih univerziteta tako da je razmjena studenata sa tim univerzitetima veoma česta i poželjna za studente.

Univerzitet aktivno učestvuje u projektima i programima koju se tiču razvoja Republike Srpske. Mnogi softveri koji se koriste u javnim ustavnovama i institucijama su kreirani od strane univerziteta. Zbog takve organizacije obrazovanja u Republiku Srpsku dolaze brojne svjetske kompanije i osnivaju svoja predstavništva.

Većina stanovništva je su stanju da komunicira na egleskom jeziku što u velikoj mjeri olakšava dolazak stranih kompanija.

Republika Srpska svoj razvoj kreira kroz nekoliko oblasti. Prije svega kroz energetiku, turizam i proljoprivrednu proizvodnju. Izgradnjom velikog broja solarnih farmi i vjetroparkova, posebno u južnom dijelu Republike Srpske stekli su se uslovi za gašenja termoelektrana. Sve svoje potrebe za energijom Republika Srpska zadovoljava iz obnovljivih izvora energije, čak značajan dio se izvozi.

Gotovo da nema kuće u Republici Srpskoj koja nema nekoliko solarnih panela, jer ministarstvo energetike i ekologije zajedno sa opština dodjeljuje beskamatne kredite na period od sedam do deset godina za ugradnju solarnih panela i utopljavanje objekata.

Republiku Srpsku posjećuje veliki broj stranih turista tokom cijele godine. Turizam je jedna od grana koja se naglo razvija. Pored Jahorine koja je postala evropski poznato skijalište, postoji još nekoliko skijališta. Osim toga Srpka postaje svjetski poznata po lovnom i seoskom turizmu. Trebinje je najpoželjniji grad za evropske penzionere.

Pored energetike i turizma, poljoprivredna proizvodnja je doživjela pravi procvat zahvaljujući prije svega primjeni naučnog znanja. Brojna gazdinstva tijesno sarađuju sa poljoprivrednim fakultetom. Zahvaljujući poljoprivrednom fondu koji svake godine uvećava sredstva kojim raspolaže, u poljoprivredi se koriste savremena mehanizacija i automatizacija. Postoje gazdinstva koja imaju zatvoren sistem proizvodnje od njive do gotovog proizvoda, uz to sama obezbjeđjuju potrebnu energiju za svoje funkcionisanje.

Zbog problema sa kojima se suočavao u prošlosti, zdravstveni sistem je doživio veliku reorganizaciju. Posvećuje se velika pažnja zdravlju stanovništva od najranije dobi. Već u vrtiću djeca počinju da uče o dobrobitima fizičke aktivnosti i pravilne ishrane. To se nastavlja i tokom osnovnog i srednjeg obrazovanja. Srpska intezivno putem javog servisa, RTRS-a promoviše zdrav život. Sa navršenih pedeset godina svi građani Srpske imaju pravo na besplatno članstvo u teretanama i fitnes klubovima, što je dovelo do rasta broja istih. Veliki broj ljudi je zaposlen u ovoj industriji zbog stimulacije republičkih i opštinskih organa. Zbog takve politike dolazi do smanjena broja pacijenata sa problemima koji su povezani sa kardio-vaskularnim oboljenjima, ali i ostalim oboljenjima.

Nastoji se na razne načine destimulisati pušenje kao i alkoholizam. Zahvaljujući ovakvom zdravstvenom sistemu stanovnici Srpske spadaju  u najzdravije i najvitalnije stanovnike Evrope.

Srpska ulaže dosta i u ekologiju, zbog čega dobija epitet zelene regije Evrope. Zabranjen je izvoz sirovog drveta. Za svako posječeno drvo, sade se dva nova. Zbog ekoloških kampanja i visokih kazni, rijeke su potpuno očišćene od otpada. Recikliranje je postalo unosan posao, a 85% otpada se reciklira. Plastične kese, čaše kao i pribor su zabranjeni. Građani su dužni da sav otpad razvrstavaju po kategorijama. Kazne za nepoštovanje su veoma rigorozne.

Lijepo je sanjati…

(Autor: Vladimir Kalajdžić)